काठमाडौं । भारतीय टेलिभिजन नेटवर्कहरूले नेपालको आलाकार्टा शुल्क प्रणालीलाई नटेर्दा पर्सी १ साउनदेखि नेपालमा विदेशी च्यानल बन्द हुने अवस्था सिर्जना भएको छ ।
सूचना तथा प्रसारण विभागले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै आलाकार्ट शुल्क प्रणाली लागू गर्ने निर्णय भएर पूर्ण रूपमा लागू गर्ने तयारी रहेको भए पनि सेवाप्रदायकबाट आवश्यक बुके प्राप्त नहुँदा नेपालमा विदेशी च्यानलको प्रसारण बन्द हुने स्थिति देखा परेको जनाएको हो ।
एक टेलिभिजन वितरक संस्थाका सञ्चालकले आफूहरू आलाकार्टा शुल्क प्रणाली प्रति सकारात्मक रहेको बताए । तर भारतीय टेलिभिजन नेटवर्कहरूले यसलाई अटेर गर्दा विदेशी च्यानलको प्रसारण नै रोकिने अवस्था आएको उनको भनाई छ ।
यसका लागि २८ असारभित्र सशुल्क विदेशी च्यानलहरूको शुल्क र बुके उपलब्ध गराउन भनिएको भए पनि हालसम्म कुनै पनि शुल्क तथा बुके प्राप्त नभएको उल्लेख छ । यस्तो अवस्थामा नयाँ शुल्क प्रणाली लागू गर्न अवरोध देखिएको विभागले स्पष्ट पारेको छ ।
के हो आलाकार्टा शुल्क प्रणाली ?
आलाकार्टा शुल्क प्रणाली भनेको उपभोक्ताले आफूले हेर्न चाहेको टेलिभिजन च्यानलको मात्र शुल्क तिर्ने प्रणाली हो । यसबाट उपभोक्तालाई न्याय हुने अपेक्षा गरिएको छ ।
किन भने यो प्रणाली लागू नहुँदा आफूले नहेर्ने र अनावश्यक च्यानल सहितको प्याकेजका लागि समेत ग्राहकले शुल्क तिर्नुपर्ने अवस्था विद्यमान छ । छिमकी देश लगायत विश्वका धेरैजसो मुलुकमा यो प्रणाली प्रचलनमा रहेको छ ।
नेपाल सरकारको निर्णय कार्यान्वयन पश्चात् टेलिभिजन दर्शकले आधारभूत प्याकेजका लागि मासिक २५० रुपैयाँ र सशुल्क च्यानल समेत गरी अधिकतम मासिक ५०० रुपैयाँ तिर्नुपर्ने हुन्छ । यसका साथै सेवाप्रदायकले हाल इन्टरनेट र टेलिभिजन च्यानल गरी लिइराखेको कूल शुल्कमा थप गरी शुल्क बढाउन नपाउने व्यवस्था समेत गरिएको छ ।
यो नयाँ व्यवस्था अनुसार उपभोक्ताबाट उठाउन सकिने बुके र प्रति च्यानलको मूल्य सञ्चार मन्त्रालयले नै निर्धारण गर्ने व्यवस्था छ । यो नयाँ प्रणालीमा शुल्क प्रणाली पारदर्शी हुने र उपभोक्ता तथा सेवाप्रदायकलाई फाइदा पुग्ने विश्वास राखिएको छ ।